Zasady wywłaszczenia

Wywłaszczenie polega na tym, że nasza nieruchomość jest przekazywana na rzecz Skarbu Państwa, albo jednostkę samorządu terytorialnego lub organy państwowe na jakiś czas ograniczają prawa do danej nieruchomości. W ostatnich latach głośno jest o wywłaszczeniach na rzecz państwa gruntów i nieruchomości potrzebnych do celów publicznych. Dzieje się tak w przypadku, gdy nieruchomość potrzebna jest m.in. pod budowę drogi, wodociągów, węzła kolejowego, ochrona zagrożonych wyginięciem zwierząt i roślin. Wywłaszczenie nie może być stosowane, gdy cel publiczny już został na nieruchomości zrealizowany.

Sprawy pozbawiania i ograniczania użytkowania wieczystego regulują przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. W wyniku wywłaszczenia polegającego na odebraniu własności lub prawa użytkowania wieczystego, dotychczasowy podmiot traci tytuł prawny do dalszego posiadania nieruchomości. Uprawnienie to przejmuje podmiot publicznoprawny, na którego rzecz dokonano wywłaszczenia i który może uzyskać posiadanie nieruchomości w drodze eksmisji lub w przypadkach prawem przewidzianych może objąć posiadanie w drodze egzekucji administracyjnej. Nieruchomość może być wywłaszczona tylko w części, która do zrealizowania zaplanowanych inwestycji jest niezbędna.

Decyzję o wywłaszczeniu wydaje starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organem wyższego stopnia jest wojewoda. Jeśli nieruchomość stała się zbędna na cel wywłaszczenia, podlega zwrotowi poprzedniemu właścicielowi. Jednym z warunków przeprowadzenia postępowania wywłaszczeniowego jest niemożność uzyskania nieruchomości w drodze umowy z właścicielem po przeprowadzeniu stosownych negocjacji. Jeśli przed dokonaniem wywłaszczenia nie zostały przeprowadzone mediacje to wywłaszczenie to można uznać za nieważne.