Zawód sędziego – charakterystyka

W gronie najbardziej poważanych zawodów jest zawód sędziego. Osoba pełniąca taką funkcję znajduje się na szczycie piramidy prawniczej, gdyż podlega jedynie Konstytucji RP oraz określonym ustawom. Zawód sędziego jest zawodem dożywotnim i tylko decyzją sądu dyscyplinarnego można pozbawić uprawnień sędziego.

Powołania na stanowisko sędziego od 1989 roku dokonuje Prezydent RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Najważniejszymi zasadami zawodu sędziego jest niezawisłość, nieusuwalność, brak możliwości przeniesienia oraz immunitet. Pełnienie tej funkcji jest ogromnie odpowiedzialne, gdyż od oceny sędziego zależy reszta życia oskarżonego. Bez dokładnej analizy zebranego materiału dowodowego niemożliwe jest wydanie sprawiedliwego wyroku. Sędzia musi być również bezstronny oraz zdecydowany.

fot. bigstockphoto.com

Warunkiem ubiegania się o stanowisko sędziego sądu rejonowego jest posiadanie polskiego obywatelstwa, nieposzlakowana opinia oraz ukończenie studiów prawniczych i zdanie egzaminu sędziowskiego lub prokuratorskiego oraz uzyskanie aplikacji sędziowskiej. Ewentualnie można przedstawić zaświadczenie o trzyletnim stażu w charakterze asesora prokuratorskiego. Minimalny wiek dla sędziego to 29 lat. Regulacje prawne określają, że w dniu ukończenie 65 lat sędzia przechodzi w stan spoczynku. Przedłużenie pracy jest możliwe, gdy sześć miesięcy wcześniej sędzia zgłosi Ministrowi Sprawiedliwości chęć dalszego piastowania stanowiska. W stan spoczynku można przejść również szybciej – w przypadku kobiet po ukończeniu 55 lat z dwudziestopięcioletnim stażem pracy, a u mężczyzn w wieku 60 lat i po przepracowaniu 30 lat. Krajowa Rada Sądownictwa ma również prawo przenieść sędziego w stan spoczynku, gdy jest on poważnie chory lub niezdolny fizycznie do pracy.

Sędzia w sytuacji naruszenia przepisów prawnych i uchybień od obowiązków karany jest dyscyplinarnie – w zależności od skali przewinienia – upomnieniem, naganą, usunięciem z zajmowanej funkcji, przeniesieniem lub odebraniem uprawnień. Takie decyzje podejmowane są przez sądy apelacyjne i Sąd Najwyższy, które funkcjonują jako sądy dyscyplinarne.