Podatek od prezentów

Maj oficjalnie otwiera sezon komunijny i ślubny, co jest jednocześnie okresem, w którym to goście rzeczonych uroczystości dwoją się i troją, by upamiętnić tę chwilę wyjątkowym prezentem. Jednakże obdarowanych z tej czy innej okazji, kiedy opadną już emocje, czeka mocne zderzenie z rzeczywistością, a radość z otrzymania podarunku przyćmi konieczność rozliczenia się z fiskusem. I nie jest to ponury żart ze skeczu Monty Pythona. Urząd skarbowy może bowiem upomnieć się o podatek od prezentu, szczególnie jeśli obdarowany nie otrzymał go od rodziny. Może więc lepiej nie dawać?

fot. sqback/bigstockphoto.com

Osoby, które zastanawiają się czy od otrzymanego prezentu muszą odprowadzić podatek, muszą posiłkować się przepisami o podatku od spadków i darowizn. Jeśli prezent podarowany został przez członka najbliższej rodziny, nie będzie podlegał opodatkowaniu do kwoty ustawowo określonej. Daninę trzeba będzie zapłacić od nadwyżki określonego limitu. I tak dla pierwszej grupy podatkowej limit ten wynosi 9 637 zł, dla grupy drugiej to kwota 7 276 zł, a dla trzeciej 4 092 zł. Jeśli wartość prezentu nie przekracza tej kwoty nie ma potrzeby informowania o tym fiskusa, jednak jeśli jest wyższa, należy złożyć w urzędzie na właściwym druku deklarację, a od nadwyżki zapłacić podatek. Są to limity dotyczące jednej osoby, jeśli więc prezent przyznany był z okazji ślubu, stanowić będzie wartość wspólną małżonków, a wartości te trzeba w takim przypadku podwoić. Ważne przy tym, że pod uwagę należy brać wartość wszystkich darowizn otrzymanych od jednego darczyńcy w ciągu ostatnich pięciu lat przed otrzymaniem ostatniego prezentu. Jeśli ich suma przekracza wskazane kwoty, należy uiścić podatek.

Istotna jest także znajomość podziału grup podatkowych, w których znaczenie ma w jakim stopniu pokrewieństwa obdarowany znajduje się z darczyńcą. Jeśli obdarowany to dziecko, wnuk, brat, siostra, synowa lub zięć darczyńcy, mamy do czynienia z I grupą podatkową. Grupa druga to siostrzenice, bratankowie, szwagier, szwagierka, trzecia natomiast niespokrewniony chrześniak, chrześnica, znajomi.
Wysokość należnego podatku zależy od kwoty nadwyżki ponad ustawowy limit, a zależność jest następująca:

• nadwyżka do kwoty 10 278 zł – podatek wyniesie 3% dla I grupy podatkowej, 7% dla II grupy i 12% dla III grupy,
• nadwyżka od kwoty 10 278 zł do 20 556 zł – podatek wyniesienie dla kolejnych grup podatkowych 308,30 gr i 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł, 719,50 zł i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł, 1 233,40 zł i 16% od nadwyżki 10 278 zł,
• nadwyżka ponad kwotę 20 556 zł – kolejno 822,20 zł i 7% od nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł, 1 644,50 zł i 12 % od nadwyżki ponad 20 556 zł, 2 877,90 zł i 20% od nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł.

Obliczanie wysokości podatku do prostych więc nie należy, jednak obowiązek jego uiszczenia poprzedza konieczność złożenia w urzędzie skarbowym druku SD-3, na co obdarowani mają miesiąc od otrzymania prezentu. Fiskus doręczy im następnie decyzję o wysokości podatku, który muszą zapłacić w terminie 14 dni od otrzymania decyzji.

Jeśli prezent został przekazany od członków najbliższej rodziny, tj. małżonka, rodzeństwa czy rodzica, można uniknąć zapłacenia podatku nawet od prezentów, których wartość przekracza kwotę 9 637 zł. W tym celu należy jedynie powiadomić o otrzymanej darowiźnie urząd skarbowy na formularze SD-Z2, z zachowaniem półrocznego terminu od otrzymania prezentu. Przekroczenie tego okresu spowoduje konieczność odprowadzenia podatku na zasadach określonych dla I grupy podatkowej.

Co prawda fiskusowi trudno jest zweryfikować czy obdarowany rzeczywiście daną rzecz otrzymał i kto był darczyńcą, ale może to wyjść na jaw w przypadku prezentów dużej wartości, czy też zakupu rzeczy wartościowych, jak nieruchomość czy samochód, dokonanego za otrzymane środki. Wtedy urząd skarbowy może zainteresować się źródłem ich pochodzenia, a jeśli do ujawnienia faktu otrzymania darowizny dojdzie dopiero na skutek działań podjętych przez US, może on nałożyć na podatnika 20% karną stawkę podatkową.