Kiedy należy się odszkodowanie za odwołane wakacje?

Organizacja imprezy turystycznej odbywa się na podstawie umowy zawartej między klientem (konsumentem), a organizatorem turystyki (przedsiębiorcą). Może się jednak zdarzyć, że z jakiegoś powodu impreza nie dojdzie do skutku, czy to z winy organizatora, czy też z przyczyn od niego niezależnych. I jak w innych przypadkach, gdy jedna ze stron nie wywiąże się z postanowień zawartej umowy, drugiej stronie przysługuje z tego tytułu roszczenie odszkodowawcze.

fot. Nosnibor137/bigstockphoto.com

Warto wiedzieć, że organizator nie może w umowie zawrzeć zapisu, w którym ogranicza bądź wyłącza prawo klienta do odszkodowania w przypadku odwołania imprezy nawet z przyczyn od organizatora niezależnych. Zapis taki należy bowiem do tzw. klauzul niedozwolonych, ponieważ jest dla klienta krzywdzący, a podpisanie umowy, która taki zapis zawiera powoduje, iż z mocy prawa nie obowiązuje on konsumenta.

Jeśli więc klient biura podróży czy też innego organizatora znajdzie się w takiej sytuacji, a w podpisanej umowie przeczyta, że nie przysługuje mu prawo do odszkodowania, mimo to takie prawo posiada, a o zawarciu w umowie klauzuli niedozwolonej powinien poinformować Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jednocześnie rozwieje wszelkie inne wątpliwości.

Odpowiedzialność odszkodowawcza organizatora turystyki wynika bowiem z ustawy o usługach turystycznych. Zgodnie z nią organizator ponosi odpowiedzialność względem klienta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Wyłączenie tej odpowiedzialności następuje wyłącznie we wskazanych w ustawie przypadkach:

• jeśli do odwołania imprezy doszło w wyniku działania lub zaniechania klienta, który np. spóźnił się na samolot,
• jeśli do odwołania doszło w wyniku działania lub zaniechania osób trzecich nieuczestniczących w wykonywania usług przewidzianych w czasie imprezy i określonych w umowie, którego nie dało się przewidzieć ani uniknąć,
• jeśli odwołanie nastąpiło na skutek działania siły wyższej, będącej zdarzeniem o charakterze zewnętrznym, którego nie dało się przewidzieć ani uniknąć.

Zgodnie z ustawą dopuszczalne jest ograniczenie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi w czasie imprezy do dwukrotności ceny imprezy względem każdego klienta. Ograniczenie to nie może jednak obejmować szkód na osobie.

W umowie zawartej pomiędzy klientem a organizatorem imprezy powinien zostać wskazany sposób składania reklamacji oraz termin dochodzenia roszczeń. Reklamację klient powinien złożyć na piśmie, wskazując jednocześnie przyczynę dochodzenia odszkodowania, ewentualne dowody uzasadniające roszczenie, a także określając wysokość odszkodowania dochodzonego od organizatora. Czas na złożenie reklamacji wynosi 30 dni od dnia odwołania imprezy. Taki sam termin posiada organizator na ustosunkowanie się do żądania klienta, a należy go liczyć od dnia następującego po otrzymaniu przez organizatora reklamacji. Jeśli w tym czasie organizator nie ustosunkuje się do żądania klienta uznaje się, że uznał reklamację za uzasadnioną.

Należy pamiętać, że niezłożenie reklamacji w terminie nie powoduje zaprzepaszczenia szansy na odszkodowanie, a wszelkie zapisy w umowie, które informują o wygaśnięciu roszczeń klienta wobec organizatora w terminie krótszym niż 10 lat należą do tzw. klauzul niedozwolonych. Termin przedawnienia roszczenia z tytułu umowy o świadczenie usług turystycznych wynika bowiem z kodeksu cywilnego i wynosi właśnie 10 lat, w trakcie których klient może dochodzić odszkodowania na drodze sądowej.