Kontrola pracownika na L4
Znaczna część pracowników, choć raz w ciągu okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, przebywała na zwolnieniu lekarskim. Popularne L4 jest zaświadczeniem stwierdzającym czasową niezdolność pracownika do wykonywania pracy z określonych przyczyn. Powszechne jest mniemanie o możliwości skontrolowania realizacji zwolnienia przez przedstawicieli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z prawem, pracodawca podejrzewający pracownika o nieuczciwe postępowanie w tym zakresie ma również prawo do przeprowadzenia kontroli – samodzielnie, poprzez wyznaczonego pracownika lub zwracając się z takim wnioskiem do ZUS-u.
Przeprowadzenie kontroli prawidłowości wystawienia zaświadczenia lekarskiego (tak zwana kontrola formalna) należy do obowiązków każdego pracodawcy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, dotyczących na przykład błędnie wpisanego numeru PESEL lub podejrzenia sfałszowania zaświadczenia, pracodawca zwraca je do poprawy i/lub występuje do lekarza, który je wystawił, z prośbą o wyjaśnienie sprawy. Zwrócenie się do ubezpieczyciela stanowi ostateczność.
Pracodawca ma również prawo do skontrolowania pracownika przebywającego na zwolnieniu pod kątem prawidłowości jego wykorzystywania – taka procedura możliwa jest jednak w przypadku zatrudniania przez niego, równoznacznego ze zgłoszeniem do ubezpieczenia, powyżej dwudziestu osób (w przypadku zatrudnienia do dwudziestu pracowników, kontrole tego typu leżą w gestii ZUS-u). W ramach kontroli, pracodawca może sprawdzić czy dana osoba przebywa na zwolnieniu, czy nie wykonuje pracy zarobkowej w tym czasie (liczy się nawet samo podjęcie pracy) i/lub czy nie wykorzystuje zwolnienia w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem.
Stwierdzenie nieprawidłowości w tym zakresie skutkuje sporządzeniem przez kontrolującego protokołu, opisującego ich charakter naruszeń (osoba kontrolowana musi go podpisać, ma możliwość wniesienia uwag), który w dalszym postępowaniu stanowi podstawę do pozbawienia danego pracownika wynagrodzenia oraz prawa do zasiłku chorobowego przez cały okres przebywania na zwolnieniu. Nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych, w związku z czym może skutkować również wypowiedzeniem przez pracodawcę warunków pracy, a nawet rozwiązaniem umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym.